29
сентябрь
2023
Орта білім беру ұйымдарында балаларды тәрбиелеу мен дамытуда ата-аналарды педагогикалық қолдау бойынша әдістемелік ұсынымдар
"Адамның үйлесімді дамуының ұлттық институты" КЕАҚ ғылыми-әдістемелік кеңесінің шешімімен бекітілген № 4 хаттама "15" тамыз 2023 жыл әдістемелік ұсынымдар ата-аналарды педагогикалық қолдау бойынша орта білім беру ұйымдарында балаларды тәрбиелеу мен дамытуда
1 тарау. Жалпы ережелер 1. Осы ата – аналарды немесе заңды өкілдерді (бұдан әрі – ата-аналар) орта білім беру ұйымдарында балаларды тәрбиелеуде және дамытуда педагогикалық қолдау жөніндегі әдістемелік ұсынымдар (бұдан әрі-әдістемелік ұсынымдар) мектептің ата-аналармен балаларды оқыту және тәрбиелеу, сондай-ақ ата-аналарда жағымды мәдениетті дамыту мәселелері бойынша өзара іс-қимылын күшейту мақсатында әзірленді. 2. Ата-аналарды педагогикалық қолдаудың міндеттері: 1) балалардың әл-ауқатын қамтамасыз ету үшін ата-аналардың педагогикалық мәдениетін, психологиялық-педагогикалық және әлеуметтік құзыреттерін дамыту үшін ата-аналарға жүйелі педагогикалық қолдау көрсетуді ұйымдастыру; 2) орта білім беру ұйымы мен отбасы арасындағы балаларды тәрбиелеу мен дамытудағы өзара іс-қимылды нығайту; 3) балаларды тәрбиелеу және дамыту үшін ата-аналардың жауапкершілігін арттыру.
2 тарау. Ата-аналарды педагогикалық қолдауды ұйымдастыру тәртібі балаларды тәрбиелеу мен дамытуда 3. Орта білім беру ұйымдарында ата-аналарды педагогикалық қолдау жөніндегі қызметті ұйымдастыруды ата-аналарды педагогикалық қолдау орталығы (бұдан әрі-Орталық) мынадай тәртіппен жүзеге асырады: 1) орта білім беру ұйымы басшысының ата-аналарды балаларды тәрбиелеу мен дамытуда педагогикалық қолдауды ұйымдастыру туралы бұйрық шығаруы; 2) орталықтың қызметін ұйымдастыруды басшының тәрбие жұмысы жөніндегі орынбасары жүзеге асырады, ол: -мектеп-ата-ана қарым-қатынасының жаңа нысандарын, мектеп пен отбасының толық өзара іс-қимылын қамтамасыз етеді; -сынып жетекшілерінің, педагог-психологтардың, әлеуметтік педагогтардың және қосымша білім беру педагогтерінің мектеп-ата-ана қарым-қатынастарының жаңа нысандарын іске асыру және мектеп пен отбасының толық өзара іс-қимылы бойынша қызметін жоспарлауды және бақылауды жүзеге асырады;- мектеп-ата-ана қатынастарының жаңа нысандарын жоспарлау кезінде осы әдістемелік ұсынымдарға 1 – қосымшада баяндалған ата-аналар үшін ұсынылатын сабақ бағдарламасын (бұдан әрі-бағдарлама) басшылыққа алады; - оқу жылына ұсынылған бағдарламаға сәйкес сабақ кестесін жасайды; 3) ата-аналарға педагогикалық қолдауды"ата-аналарға психологиялық-педагогикалық білім берудің ғылыми-әдістемелік негіздері" біліктілікті арттыру курсының білім беру бағдарламасы бойынша оқудан өткен сынып жетекшілері, педагог-психологтар, әлеуметтік педагогтер, қосымша білім беру педагогтері жүзеге асырады; 4) ата-аналардың сұрауын ескере отырып, ұсынылатын бағдарламаның 30% - на дейінгі көлемде сабақтардың тақырыптарын дербес анықтауға жол беріледі. 5) ата-аналар үшін Бағдарламаға зорлық-зомбылықты, жыныстық бұрмалануларды, дәстүрлі отбасылық құндылықтарды бұзатын өзге де құбылыстарды насихаттауға бағытталған Қазақстан Республикасының заңнамасында тыйым салынған тақырыптарды енгізуге жол берілмейді.
1 тарау. Жалпы ережелер 1. Осы ата – аналарды немесе заңды өкілдерді (бұдан әрі – ата-аналар) орта білім беру ұйымдарында балаларды тәрбиелеуде және дамытуда педагогикалық қолдау жөніндегі әдістемелік ұсынымдар (бұдан әрі-әдістемелік ұсынымдар) мектептің ата-аналармен балаларды оқыту және тәрбиелеу, сондай-ақ ата-аналарда жағымды мәдениетті дамыту мәселелері бойынша өзара іс-қимылын күшейту мақсатында әзірленді. 2. Ата-аналарды педагогикалық қолдаудың міндеттері: 1) балалардың әл-ауқатын қамтамасыз ету үшін ата-аналардың педагогикалық мәдениетін, психологиялық-педагогикалық және әлеуметтік құзыреттерін дамыту үшін ата-аналарға жүйелі педагогикалық қолдау көрсетуді ұйымдастыру; 2) орта білім беру ұйымы мен отбасы арасындағы балаларды тәрбиелеу мен дамытудағы өзара іс-қимылды нығайту; 3) балаларды тәрбиелеу және дамыту үшін ата-аналардың жауапкершілігін арттыру.
2 тарау. Ата-аналарды педагогикалық қолдауды ұйымдастыру тәртібі балаларды тәрбиелеу мен дамытуда 3. Орта білім беру ұйымдарында ата-аналарды педагогикалық қолдау жөніндегі қызметті ұйымдастыруды ата-аналарды педагогикалық қолдау орталығы (бұдан әрі-Орталық) мынадай тәртіппен жүзеге асырады: 1) орта білім беру ұйымы басшысының ата-аналарды балаларды тәрбиелеу мен дамытуда педагогикалық қолдауды ұйымдастыру туралы бұйрық шығаруы; 2) орталықтың қызметін ұйымдастыруды басшының тәрбие жұмысы жөніндегі орынбасары жүзеге асырады, ол: -мектеп-ата-ана қарым-қатынасының жаңа нысандарын, мектеп пен отбасының толық өзара іс-қимылын қамтамасыз етеді; -сынып жетекшілерінің, педагог-психологтардың, әлеуметтік педагогтардың және қосымша білім беру педагогтерінің мектеп-ата-ана қарым-қатынастарының жаңа нысандарын іске асыру және мектеп пен отбасының толық өзара іс-қимылы бойынша қызметін жоспарлауды және бақылауды жүзеге асырады;- мектеп-ата-ана қатынастарының жаңа нысандарын жоспарлау кезінде осы әдістемелік ұсынымдарға 1 – қосымшада баяндалған ата-аналар үшін ұсынылатын сабақ бағдарламасын (бұдан әрі-бағдарлама) басшылыққа алады; - оқу жылына ұсынылған бағдарламаға сәйкес сабақ кестесін жасайды; 3) ата-аналарға педагогикалық қолдауды"ата-аналарға психологиялық-педагогикалық білім берудің ғылыми-әдістемелік негіздері" біліктілікті арттыру курсының білім беру бағдарламасы бойынша оқудан өткен сынып жетекшілері, педагог-психологтар, әлеуметтік педагогтер, қосымша білім беру педагогтері жүзеге асырады; 4) ата-аналардың сұрауын ескере отырып, ұсынылатын бағдарламаның 30% - на дейінгі көлемде сабақтардың тақырыптарын дербес анықтауға жол беріледі. 5) ата-аналар үшін Бағдарламаға зорлық-зомбылықты, жыныстық бұрмалануларды, дәстүрлі отбасылық құндылықтарды бұзатын өзге де құбылыстарды насихаттауға бағытталған Қазақстан Республикасының заңнамасында тыйым салынған тақырыптарды енгізуге жол берілмейді.
- 4. Орталық қызметін практикалық іске асыру үшін орта білім беру ұйымдарына: 1) сауалнама, сұхбат немесе сұрау салу арқылы ата-аналардың психологиялық-педагогикалық қолдау жөніндегі қажеттіліктерін зерделеуге; 2) ата-аналарды педагогикалық қолдау туралы хабардар етуге, сабаққа қатысушылардың тізімін жасауға; 3) ата-аналарды педагогикалық қолдауды жүзеге асыратын педагогтерді оқытуды ұйымдастыруға; 4) ата-аналарды педагогикалық қолдау бойынша жүргізіліп жатқан жұмыстарға мониторинг жүргізу; 5) ата-аналардың педагогикалық қолдауға қанағаттану деңгейін анықтау бойынша жылына бір рет сауалнама жүргізуге; 6) Бұқаралық ақпарат құралдарында және әлеуметтік желілерде өткізілетін іс-шараларды жария етуге міндетті. 5. Интернет-ресурс болған жағдайда орта білім беру ұйымдарына "ата-аналарды педагогикалық қолдау орталығы" бөлімін құру ұсынылады, онда: 1) ата-аналарды педагогикалық қолдау жөніндегі жұмыс туралы ақпарат; 2) сабақ кестесі; 3) ата-аналарға көмектесетін әдістемелік материал; 4) "ата-аналарды педагогикалық қолдау орталығы" цифрлық платформасына сілтеме.4-тарау. Орталық қызметін үйлестіру
- 3-тарау. Балаларды тәрбиелеу мен дамытуда ата-аналарды педагогикалық қолдаудың мазмұны, сабақтар мен әлеуметтік әріптестік
6. Сабақтардың мазмұны балалардың жас ерекшеліктеріне сәйкес балалардың әл-ауқаты контекстінде орта білім беру ұйымдарындағы және Ұлттық құндылықтардағы "бірыңғай тәрбие бағдарламасы" негізінде негізделеді. 7. Педагогикалық қолдау 11 сынып оқушыларының ата аналарына арналған сабақтар бағдарламасы негізінде жүзеге асырылады; 8. Ата-аналармен кездесу, сабақ бағдарламасының мазмұнымен танысу 15 қыркүйекке дейін жүргізіледі. 9. Педагогикалық қолдау бағдарламасы жылына сегіз сабақты қамтиды.10. Сабақтар онлайн және офлайн режимде, түрлі нысандарды (семинар-практикумдар, тренингтер, іскерлік ойындар, пікірталастар, талқылаулар), оның ішінде Цифрлық ресурстарды пайдалана отырып өткізілуі мүмкін. 11. Ата-аналарды педагогикалық қолдау үшін қосымша мынадай іс-шаралар ұсынылады: "Даналық мектебі" клубы, ата-аналар оқулары, конференциялар, Ашық есік күндері, ата-аналар апталары, форумдар, ата-аналар мен балалардың қатысуымен шығармашылық, спорттық, мәдени іс-шаралар, мысалы, марафондар, жәрмеңкелер, көрмелер, концерттер, театр қойылымдары жорықтар, экскурсиялар және акциялар. 12. Ата-аналармен қолдау және өзара іс-қимыл жасау үшін "ата-аналарды педагогикалық қолдау орталығы" цифрлық платформасын пайдалану ұсынылады, онда сабақтар бағдарламалары, бейне-дәрістер, бейне-ұсыныстар, бейне-жағдайлар, сұхбаттар, тақырыптық вебинарлар, ресурстардың электрондық каталогы, психологтың кеңестері, тесттер, сауалнамалар, жадынамалар, нұсқаулықтар, чек бөлімдері бойынша тақырыптық ақпарат қамтылады- парақтар, плакаттар. - 13. Облыстың және Республикалық маңызы бар қалалардың білім басқармаларына: 1) ата-аналарды педагогикалық қолдау жөніндегі қызметті үйлестіру; 2) орта білім беру ұйымдарында орталықтардың қызметін ұйымдастыруға жауапты маман айқындалсын; 3) ауданның (облыстық маңызы бар қаланың) білім беруді басқару органдары, оқу-әдістемелік орталықтар, білім беру ұйымдары арасындағы өзара іс-қимылды қамтамасыз етуге; 4) ата-аналарды педагогикалық қолдау жөніндегі қызметке мониторинг жүргізу; 5) жүргізіліп жатқан жұмыс туралы ақпаратты Қазақстан Республикасының Білім министрлігіне беруге міндетті; 6) ата-аналарды педагогикалық қолдау жөніндегі қызметті бұқаралық ақпарат құралдарында және әлеуметтік желілерде жария етуге міндетті. 14. Аудандар мен қалалардың білім бөлімдеріне ұсынылады: 1) орталықтардың қызметін іске асыруда орта білім беру ұйымдарына жәрдем көрсетуге; 2) орта білім беру ұйымдарында орталықтардың қызметін ұйымдастыруға жауапты маман айқындалсын; 3) Облыстың білім басқармасына жүргізіліп жатқан жұмыстар туралы ақпарат беруге; 4) ата-аналарды педагогикалық қолдау жөніндегі қызметті бұқаралық ақпарат құралдарында және әлеуметтік желілерде жария етуге міндетті.